Tekstgrootte A A A

Socio-economische achterstand beperkt toegang levende nierdonatie

Mirjam Laging, datamanager in het Erasmus MC, promoveert 17 mei 2017 op het onderwerp “Clinical and socioeconomic aspects of kidney transplantation”.

Niertransplantatie is de beste behandeling voor patiënten met eindstadium nierziekte wat betreft overleving en kwaliteit van leven. Het doel van dit proefschrift was om te onderzoeken welke factoren invloed hebben op de toegang tot levende of postmortale donor niertransplantatie en welke factoren de transplantaat- en patiëntoverleving na niertransplantatie beïnvloeden. Uit de onderzoeken die in het proefschrift worden beschreven, blijkt dat oudere patiënten en patiënten met ongunstige socio-economische factoren minder toegang hebben tot levende donor niertransplantatie.

Patienten ouder dan 55 jaar

Leeftijd heeft bovendien invloed op de toegang tot postmortale donor niertransplantatie. Van de helft van de patiënten boven 55 jaar die zonder een levende donor zijn aangewezen op de postmortale donor wachtlijst, bleef de conditie niet goed genoeg om de wachttijd voor een postmortale donor niertransplantatie te overleven. Het is dus belangrijk dat zij en hun omgeving begrijpen dat levende donor niertransplantatie zeker voor deze groep van levensbelang is.

Levende versus overleden donor

Ook is de overleving van transplantatie patiënten onderzocht. Terwijl verschillende klinische factoren de transplantaat- en patiëntoverleving bleken te beïnvloeden, hadden socio-economische factoren hier geen invloed op. Uit de gecombineerde invloed van donorleeftijd en donortype is gebleken dat de resultaten van oudere levende donor niertransplantatie even goed zijn als die van jonge postmortale donor niertransplantatie. Potentiële levende nier donoren op leeftijd zijn dus te verkiezen boven wachten op een overleden donornier.

HLA mismatches

Een nier die op immunologische grond (HLA mismatches) goed past, heeft op lange termijn betere resultaten dan een nier die minder goed past. Toch geldt ook hier dat een levende donornier met het maximum aantal HLA mismatches even goede resultaten heeft als een postmortale donornier zonder HLA mismatches. Wachten op een beter passende postmortale nier is dus niet verstandig als er een minder goed passende levende donornier beschikbaar is.

Om de invloed van comorbiditeit op overleving te kunnen beoordelen werd een nieuwe comorbiditeit score ontwikkeld: de Rotterdam Comorbidity in Kidney Transplantation (RoCKeT) score. Hoewel een hogere score een negatieve invloed heeft op de patiëntoverleving, was deze nog steeds opmerkelijk goed en veel beter dan die van patiënten die niet waren getransplanteerd.

Thuisvoorlichting

Levende donor niertransplantatie zou voor alle patiënten beter toegankelijk moeten worden gemaakt, ook voor oudere patiënten, voor patiënten met uitgebreide comorbiditeit en voor patiënten met ongunstige socio-economische factoren. Om te voorkomen dat patiënten onnodig moeten gaan dialyseren, zouden zij in een vroeg stadium moeten worden verwezen voor beoordeling van de transplantatie mogelijkheid, zelfs wanneer ze geen potentiële levende donor hebben. Voor deze patiënten werd thuisvoorlichting toegevoegd aan onze standaard zorg, wat hun kansen om via het levende donor niertransplantatie programma getransplanteerd te worden sterk kan verhogen.

Promotie: 17 mei 2017

Erasmus Universiteit Rotterdam

Promotor:

Prof. dr. W. Weimar

Co-promotor:

Dr. J.I. Roodnat

Reacties op dit artikel (1 reacties)
  1. Astrid

    gefeliciteerd!

    de uitkomst onderschrijft maar weer de noodzaak om via informatie nog meer “reclame te maken” voor het anoniem doneren:
    Je kent wellicht de ontvanger niet direct, maar je weet dat deze de nier van alle wachtenden misschien wel het hardst nodig had. En kan er een cross-over keten opgezet worden, dan vergroot dit alleen maar de voldoening.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

*

*