Tekstgrootte A A A

Een blik op het verleden en de toekomst met professor Weimar

De afgelopen 35 jaar heeft professor Willem Weimar niet stilgezeten. Belangrijk werk is verzet, met als grootste parel, de ontwikkeling van een succesvol Donatie bij Leven programma.

Sinds 1971

Sinds 1971 worden niertransplantaties uitgevoerd in het Erasmus MC. De transplantatie unit bevond zich op de heelkunde afdeling. De unit beschikte over een drie kamertjes en twee tenten. In de ruimtes bestond overdruk om infecties buiten de deur te houden en iedereen die in de kamers kwam droeg beschermende kleding. In 1979 startte Willem Weimar als internist bij de niertransplantatie unit. “Twee nefrologen, één nefroloog in opleiding, een paar chirurgen en één transplantatiecoördinator (voor Leiden en Rotterdam samen), zo zag de unit niertransplantatie er destijds uit, vertelt professor Weimar. In die tijd werden er 25, misschien 35 transplantaties per jaar gedaan. Inmiddels bestaat het team uit diverse nefrologen, chirurgen, verpleegkundige specialisten, transplantatiecoördinatoren, een cross-over coördinator, researchverpleegkundigen, criminologen en psychologen en worden er rond de 200 transplantaties per jaar gedaan.

Groei door levende donaties

Deze groei in transplantaties is met name te danken aan het succesvolle Donatie bij Leven programma. In twintig jaar tijd vertienvoudigde het aantal levende nierdonoren.  “Het initiatief van levende nierdonatie kwam in het begin vaak van de mensen zelf. Ze hadden gelezen in de krant dat het mogelijk was en wilden het proberen. Pas sinds de negentiger jaren wordt donatie bij leven actief gepromoot door ziekenhuizen. Door onderzoek, lef en flink wat energie is het Donatie bij Leven programma geworden wat het nu is”.

Omzeilen van barrières

Waar het succes aan te danken is? “Simpelweg het aanpakken misvattingen en het onderzoeken van mogelijkheden om barrières te omzeilen”. Vroeger dacht men bijvoorbeeld dat donoren en ontvangers genetisch verwant aan elkaar moesten zijn, later bleek dit helemaal niet noodzakelijk. Ook was het een probleem wanneer er geen match was in bloedgroepen, tegenwoordig komt in dit geval het cross-over programma of het ABO-incompatibel programma aan bod. Maar ook bijvoorbeeld het toestaan van de zogenaamde anonieme nierdonaties heeft ertoe geleid dat meer mensen geholpen kunnen worden.

Ook is het belangrijk om niet te bang te zijn om soms een uitdaging aan te gaan en ook complexe patiënten en donoren een kans te geven. Waar een hoge leeftijd bij patiënten vroeger bijvoorbeeld een barrière was voor transplantatie, is nu een hoge leeftijd alléén geen reden meer om niet in aanmerking te komen voor niertransplantatie. Ook weten we sinds kort dat een donatie op oudere leeftijd heel goed mogelijk is. Op deze manier kunnen steeds meer mensen geholpen worden. Maar we zijn er nog niet.

Wachtlijst

De wachtlijst op een donornier stijgt niet meer. Dat lijkt positief, maar dit is slechts schijn, zegt professor Weimar. De instroom van de wachtlijst mag dan wel gelijk zijn aan de uitstroom, maar deze uitstroom is helaas niet alleen maar te danken aan transplantaties. In Nederland is maar liefst 19% van deze uitstroom te verklaren, doordat mensen van de transplantatielijst af worden gehaald of sterven. We moeten dus energie blijven leveren om meer transplantaties mogelijk te maken. Men moet zich realiseren dat van de 65+’ers maar een kwart een dialyseperiode van 4 jaar overleeft.  Van de 45-65 jarigen sterft bijna de helft van de patiënten na vier jaar aan de dialyse en van de 15-44 jarigen is dat een kwart. Een niertransplantatie is daarom verreweg de beste behandeloptie voor deze patiënten.

De toekomst

Hoewel een hoop barrières al doorbroken zijn, is er nog steeds potentie om het aantal levende donaties te vergroten. Kansen liggen vooral in voorlichtingsprogramma’s, volgens professor Weimar. Bijvoorbeeld het ‘Nierteam aan huis’ maar ook het ‘Nierkompas’ zijn succesvolle voorlichtingsprogramma’s en zouden landelijk uitgezet moeten worden. Niertransplantatie verbetert de levenskwaliteit van nierpatiënten aanzienlijk. Het is daarom belangrijk om alle doelgroepen te bereiken met de informatie over mogelijkheden rondom donatie en transplantatie. We moeten misvattingen rondom dit thema bestrijden en barrières van onder andere taal, cultuur en religie overwinnen.

Reageer op dit artikel

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

*

*