Door dr. S. Ismail
Religie en orgaandonatie kenmerkt zich door ambivalentie, dat geldt voor alle religies. En het is meestal niet zo zwart/wit als sommige professionals en zorgvragers denken. In de tijd dat de meeste religies ontstonden, was er geen sprake van orgaandonatie. In die zin hebben we altijd te maken met mensen (de religieuze voorgangers vooral) die de religieuze teksten op een bepaalde manier interpreteren en daar een vertaling aan geven voor de dagelijkse praktijk.
Orgaandonatie ja of nee?
Om te onderzoeken in hoeverre geloofsovertuigingen een rol spelen bij orgaandonatie deden wetenschappers van het Erasmus MC onderzoek hiernaar, onder leiding van prof. Willem Weimar en prof. Jan van Busschbach. Zij ontdekten dat binnen de jurisprudentie van de grote wereldreligies er in essentie overkoepelende argumenten bestaan die positief tegen orgaan donatie en transplantatie aankijken. Zo is er in 1981 is door de International Organization of Islamic Medicine uitgesproken dat orgaandonatie mag, behoudens enige voorwaarden: 1. het mag niet schadelijk zijn voor de donor, 2. er mag geen koop-verkoop transactie zijn en 3. de beslissing tot donatie is volledig vrijwillig. Immers er staat in de Koran ‘je mag een leven opgeven om meerdere levens te redden’. Die kennis is belangrijk om ook de patiënt of potentiële donoren mee te informeren, want zij weten doorgaans slechts wat de voorganger ze vertelt. Helaas weten veel families en lokale geloofsleiders niet precies hoe er vanuit hun geloof naar orgaandonatie wordt gekeken. Het is daarom raadzaam ambivalentie met betrekking tot geloof met patiënten en potentiële donoren te bespreken, eventueel in samenspraak met een geestelijk verzorger van het ziekenhuis.
Interculturele communicatie
In Nederland zijn veel verschillende culturele groeperingen met eigen religies. Welke religie of culturele groep dan ook, het is belangrijk om te weten hoe we verschillen kunnen overbruggen. Daar is interculturele communicatie voor nodig. Hierdoor is de ontmoeting tussen professionals en zorgvragers mogelijk. Beide partijen dienen hun best hiervoor te doen en zich bewust te zijn van eigen waarden en normen, opvattingen, overtuigingen die een rol spelen in de communicatie.
Zie ook deze uitzending over de islam en orgaandonatie
